Δύσκολο να ξεχαστεί το συμβολικό σύνθημα «Ούτε στα Λιόσια, ούτε στη Φυλή, να πάει στην Εκάλη η Χωματερή», που φώναζαν οι πολίτες προ 12ετιας στους αγώνες για τον τερματισμό του ΧΥΤΑ Φυλής και την οριστική διακοπή μεταφοράς των απορριμμάτων όλου του λεκανοπεδίου στη Δυτική Αττική. Μετά από 12 χρόνια, επιβεβαιώνεται καταφανώς ότι η χωρητικότητα της Χωματερής όχι μόνο εξαντλείται, καθώς μόνο πέρυσι δέχθηκε 1,73 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων, αλλά επιπλέον οι δήμοι έχουν εξουθενωθεί οικονομικά, καλούμενοι να καταβάλλουν εκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά των απορριμμάτων τους στη Φυλή.
Εύλογο είναι λοιπόν το πολυετές αίτημα για μια νέα ορθολογική χωροθέτηση ΧΥΤΥ εκτός Δυτικής Αττικής και ακόμα πιο δίκαιη μοιάζει η λογική μιας ευρείας διαδημοτικής συνεργασίας, προκειμένου να μειωθεί η ταφή των αποβλήτων στο 25% από 82% που βρίσκεται σήμερα. Ουτοπία ή ρεαλιστικός στόχος; Η απάντηση εξαρτάται από τη βούληση εκάστης δημοτικής αρχής, αλλά και στο βαθμό «ετοιμότητας» των δημοτών της.
Για του λόγου το αληθές, απέναντι στο ήδη υφιστάμενο μοντέλο αποτυχημένης διαχείρισης απορριμμάτων, ο δήμος Χαλανδρίου ολοκληρώνοντας ένα βασικό στόχο κυκλικής οικονομίας, στο πλαίσιο του «Waste4Think!», τόλμησε να πρωτοπορήσει, θέτοντας σε κίνηση το πρώτο απορριμματοφόρο με αναβαθμισμένο βιοαέριο που παρήχθη -με πρωτοβουλία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου- από τα προξηραμένα υπολείμματα τροφών. Το ευφυές εγχείρημα, που οφείλεται στον Καθηγητή του ΕΜΠ και δημοτικό σύμβουλο Χαλανδρίου, κ. Γεράσιμο Λυμπεράτο, αποτελεί την έννοια ενός ολοκληρωμένου μοντέλου δημόσιας, κοινωνικής και σύγχρονης διαχείρισης απορριμμάτων, που θα έπρεπε από καιρό να εφαρμόζεται και σε άλλους δήμους, αλλά και στην πόλη μας. Πρόκειται για το πλέον σύγχρονο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων, μέσω του συστήματος κυκλικής οικονομίας, που οδήγησε σε ένα εντυπωσιακό ποσοστό ανακύκλωσης που υπερβαίνει το 75%!
Και αν το παραπάνω παράδειγμα φαντάζει στα μάτια πολλών «όνειρο θερινής νυκτός», είναι σαφές ότι όσοι δήμοι υστερούν σήμερα στον τομέα του περιβάλλοντος, οφείλουν να εστιάσουν επιτέλους σε ένα υγιές και οριστικό μοντέλο αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή, βασιζόμενο στο τετράπτυχο της «πρόληψης-επαναχρησιμοποίησης-ανακύκλωσης-κομποστοποίησης». Σκοπός είναι να κατορθώσουν οι δήμοι σε βάθος χρόνου να επιτύχουν μηδενική παραγωγή απορριμμάτων, μετατρέποντας τα από έξοδα σε έσοδα για τους δημότες.
Ας θυμηθούμε, τέλος, και την πρόσφατη ΚΥΑ (ΦΕΚ 2218 Β/08.06.2019) που εκδόθηκε, όπως προβλέπεται στο νόμο για την αναβάθμιση της ανακύκλωσης (Ν. 4496/2017) για να αποσαφηνίσει τις αρμοδιότητες των δήμων και των φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων (Ν. 4555/2018) και να ενισχύσει το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στον ορατό κίνδυνο διοικητικών πρόστιμων που θα επιβάλλονται σε όσους ΟΤΑ Α’ βαθμού δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην εναλλακτική διαχείριση και τη χωριστή συλλογή δημοτικών αποβλήτων, οι δήμοι που δεν αναλαμβάνουν καμία δράση για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την εφαρμογή των χωριστών ρευμάτων αποβλήτων, θα βρεθούν αντιμέτωποι με σοβαρές κυρώσεις.
Ευχής έργον και για το δήμο Νέας Ιωνίας θα ήταν να υπάρξουν, εκ μέρους της νέας δημοτικής αρχής, στοχευμένες δράσεις ενημέρωσης για την καλλιέργεια μιας διαφορετικής περιβαλλοντικής αντίληψης στους πολίτες, να δοθούν κίνητρα μείωσης στα καταστήματα για διαλογή στην πηγή και να συμφωνηθεί ανταλλαγή τεχνογνωσίας με άλλους δήμους, όπως το Χαλάνδρι, που εφαρμόζουν ήδη καινοτόμα προγράμματα, με τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της πόλης μας. Έτσι, θα συμβάλλουμε έμπρακτα στο κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής και θα αξιοποιήσουμε στο έπακρο τον ανεκμετάλλευτο πλούτο των απορριμμάτων, ώστε να παραχθούν προϊόντα υψηλής αξίας, και, εξοικονομώντας πόρους, να συντελέσουμε στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας μας.
Βασιλική Μελέτη,
Οικονομολόγος, Msc Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης
