Σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση, πρόσωπα της δημοσιότητας έδωσαν πρόσφατα με τις καταγγελίες τους ώθηση στο κίνημα #MeToo. Τι γίνεται όμως με τα πρόσωπα που δεν έχουν τη δυνατότητα της αναγνωρισιμότητας και του δημόσιου ονόματος; Σήμερα, μπορεί να λέγονται μεγάλα λόγια για την ανάγκη προστασίας από παρενοχλητικές συμπεριφορές, όμως η πραγματικότητα στους Δήμους είναι σοβαρή και το πρόβλημα πολύ μεγαλύτερο από όσο ακούγεται.

Η παρενόχληση δεν είναι πρόβλημα ενός κόμματος ή μιας παράταξης. Αντίθετα, είναι κοινωνικό πρόβλημα που ζητά λύση. Στο πλαίσιο αυτό, η ολοκληρωμένη πρόταση που έφερε ο Δήμος Αθηναίων μέσα από το “Πρόγραμμα Δράσης” περιλαμβάνει “Δημόσια Δέσμευση για Μηδενική Ανοχή” σε φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων, και πρωτίστως των αιρετών, προτάσεις για διαδικασίες καταγγελίας και ΕΔΕ, αλλά και προτεινόμενες αλλαγές στον υφιστάμενο Νόμο, που θα κατατεθούν στα αρμόδια υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας. Είναι σαφές ότι ένα Δημοτικό Συμβούλιο δεν μπορεί να αλλάξει τη νομοθεσία. Μπορεί όμως να ηγηθεί μιας ευρύτερης προσπάθειας μέσα από την ΚΕΔΕ. Η αρχή αυτής της προσπάθειας έγινε με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων.
Υπό το πρίσμα αυτό, το παράδειγμα της διαπαραταξιακής σύμπνοιας που εκπέμπει ο Δήμος Αθηναίων πρέπει κατ’ αρχάς να βρει μιμητές και σε άλλους Δήμους. 

Κοινός στόχος πρέπει να είναι να συμβάλουμε όλοι, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία, με την οποία θα ξεριζώσουμε το φόβο που προέρχεται από την άσκηση εξουσίας στους χώρους εργασίας.
Ως παράταξη χαιρετίζουμε λοιπόν την ομόφωνη ψήφιση του Προγράμματος Δράσης για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Παρενόχλησης, που πραγματοποιήθηκε, μετά από συζήτηση, στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων στις 9 Μαρτίου 2021, και δηλώνουμε θετικοί να πολλαπλασιαστούν τέτοιες δράσεις.
Χαιρετίζουμε επίσης την ανακοίνωση δημιουργίας- ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για τα Δικαιώματα της Γυναίκας- ενός σύγχρονου και πρότυπου συμβουλευτικού κέντρου γυναικών στο Δήμο Αθηναίων.
Πράγματι, ο Δήμος Αθηναίων είναι ενδεικτικός Δήμος και αντανακλά την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στους περισσότερους Δήμους.
Προτείνουμε έτσι ως παράταξη -μέσα από διαδικασίες διαβούλευσης- να ψηφίσει και να εγκρίνει το Δημοτικό Συμβούλιο Νέας Ιωνίας για αρχή αυτή τη “Δημόσια Δέσμευση”, ώστε να συμβάλει στην ενημέρωση και την ενδυνάμωση των εργαζομένων του Δήμου μας για τα δικαιώματά τους, για τη διαδικασία της καταγγελίας των διωκόμενων περιστατικών, την αντικειμενική και αμερόληπτη διερεύνηση αυτών και τέλος να παρέχει κάθε δυνατή βοήθεια στα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, κατά τη διαδικασία που ακολουθείται.
Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί κάθε καταγγελία με τη δέουσα σοβαρότητα και με απόλυτη εμπιστευτικότητα, αλλά και σεβασμό των υπερασπιστικών δικαιωμάτων και του τεκμηρίου αθωότητας του προσώπου που καταγγέλλεται, να προστατεύονται τόσο οι καταγγέλλοντες/καταγγέλλουσες, αλλά και οι διενεργούντες τις ΕΔΕ, από δυσμενείς διακρίσεις και εργασιακά αντίποινα.
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ:
Σύμφωνα με τη Δημόσια Δέσμευση του Δήμου Αθηναίων, όλες οι εργαζόμενες και όλοι οι εργαζόμενοι, όπως επίσης και οι πολίτες, έχουν δικαίωμα να τυγχάνουν αξιοπρεπούς μεταχείρισης, ενώ τονίζεται ότι “η σεξουαλική παρενόχληση δεν είναι επιτρεπτή ή ανεκτή”.
“Να εξασφαλίζεται εργασιακό περιβάλλον χωρίς σεξουαλική παρενόχληση”.

Όπως αναφέρεται στη σχετική Δέσμευση του Δήμου, “οι εργαζόμενοι/ες και οι πολίτες έχουν το δικαίωμα καταγγελίας και προτρέπονται να καταγγείλουν κάθε περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης που υφίστανται από αιρετούς, προϊσταμένους, συναδέλφους ή άλλους πολίτες που προσέρχονται στους χώρους του Δήμου ή που υποπίπτει στην αντίληψή τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Η σεξουαλική παρενόχληση, είτε από αιρετό είτε από εργαζόμενο, συνιστά πειθαρχικό αδίκημα και διώκεται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ο Δήμος θα κάνει χρήση των σχετικών διατάξεων με στόχο την τιμωρία των δραστών”.

Η σεξουαλική παρενόχληση σύμφωνα με το άρθρο 2δ) Οδηγίας 2006/54, είναι “η εκδήλωση οποιασδήποτε μορφής ανεπιθύμητης λεκτικής, μη λεκτικής ή σωματικής συμπεριφοράς σεξουαλικού χαρακτήρα, με σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός ατόμου, ιδίως με τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος”. Αναφέρεται ρητά ότι οι αιρετοί και οι υπάλληλοι των Διευθύνσεων του Δήμου έχουν υποχρέωση να εφαρμόζουν την πολιτική του Δήμου και να λαμβάνουν μέτρα για την συμμόρφωση όλων των εργαζομένων με αυτή.

Οι Προϊστάμενοι των Τμημάτων έχουν την ευθύνη να εξασφαλίζουν ένα εργασιακό περιβάλλον στο οποίο δεν θα υφίσταται σεξουαλική παρενόχληση.

Οι εργαζόμενοι/ες έχουν καθήκον να συμμορφώνονται με το Νόμο και οφείλουν να μην προβαίνουν σε πράξεις σεξουαλικής παρενόχλησης και να αναφέρουν στις αρμόδιες υπηρεσίες ή στα όργανα του Δήμου τυχόν πράξεις σεξουαλική παρενόχλησης που υποπίπτουν στην αντίληψη τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους σε βάρος συναδέλφων ή πολιτών που συναλλάσσονται με τις υπηρεσίες του Δήμου ή τις υπηρεσίες που κάνουν χρήση των υπηρεσιών του Δήμου. Τέλος, οι εργαζόμενοι/ες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια αποτροπής φαινομένων, όπου οι συνάδελφοί τους καθίστανται αντικείμενα προσβλητικής συμπεριφοράς και σεξουαλικής παρενόχλησης εντός της υπηρεσίας.

“Ο Δήμος εργάζεται για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, ώστε να μην δημιουργούνται φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας ανάμεσα στους εργαζόμενους των διαφορετικών επιπέδων της υπηρεσιακής ιεραρχίας, αλλά και από τους αιρετούς, κατάσταση που μπορεί να θεωρηθεί ευνοϊκή για την εμφάνιση περιστατικών σεξουαλικών παρενοχλήσεων”, τονίζεται χαρακτηριστικά.

Στο Πρόγραμμα Δράσης του Δήμου Αθηναίων για την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης περιλαμβάνονται:
1. “Δημόσια Δέσμευση για Μηδενική Ανοχή”
Η Δημόσια Δέσμευση κοινοποιείται προς όλους τους αιρετούς και το προσωπικό του Δήμου, και των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ αυτού, ώστε να ενημερωθούν για το δικαίωμα καταγγελίας, και παράλληλα, να πληροφορηθούν ότι η τυχόν καταγγελία θα εξετασθεί έγκαιρα και με τον δέοντα τρόπο, και αναρτάται σε εμφανές σημείο στις υπηρεσίες και στους χώρους εξυπηρέτησης κοινού, αλλά και στον διαδικτυακό τόπο του Δήμου Αθηναίων.
Επιμόρφωση εργαζομένων και αιρετών
Σημαντικό μέσο πρόληψης και αντιμετώπισης της σεξουαλικής παρενόχλησης αποτελεί η επιμόρφωση του συνόλου του προσωπικού του Δήμου, αλλά και των αιρετών. Η επιμόρφωση όλων των υπηρεσιακών στελεχών περιλαμβάνει την ενημέρωση σε θέματα όπως:
(α) οι μορφές της σεξουαλικής παρενόχλησης και οι παράγοντες που την ευνοούν/παρεμποδίζουν στο εργασιακό περιβάλλον,
(β) οι υπηρεσιακές ευθύνες σχετικά με τα προβλήματα που τυχόν δημιουργηθούν ή καταγγελθούν,
(γ) ο τρόπος χειρισμού των περιστατικών με εχεμύθεια, διακριτικότητα και σοβαρότητα και με σεβασμό των υπερασπιστικών δικαιωμάτων και του τεκμήριου αθωότητας του προσώπου που καταγγέλλεται.
Καμπάνιες ευαισθητοποίησης
Επιπλέον, στο πλαίσιο της πολιτικής για “Μηδενική Ανοχή”, ο Δήμος Αθηναίων αναμένεται να σχεδιάσει και να διεξάγει καμπάνια “Μηδενική Ανοχή” σε δύο επίπεδα.
Α) Εντός του οργανισμού του Δήμου και των υπηρεσιών του με στόχο την ενημέρωση όλων των εργαζομένων στον Δήμο, ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας, για τα σεμινάρια επιμόρφωσης για την σεξουαλική παρενόχληση.
Β) Καμπάνια Ευαισθητοποίησης στην κοινωνία του Δήμου Αθηναίων σχετικά με τη “Μηδενική Ανοχή” στη σεξουαλική παρενόχληση με στόχο την περαιτέρω ευαισθητοποίηση των δημοτών (Συνεργασία με την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων). 

2. Καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης
Βάσει του Προγράμματος Δράσης, η πειθαρχική δίωξη απαιτεί σημαντικές θεσμικές αλλαγές και προσαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας που διέπει τον Κώδικα Κατάστασης των Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων και τον Νόμο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις των νόμων αναφέρονται αναλυτικά στο συνημμένο Πρόγραμμα Δράσης του Δήμου Αθηναίων, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την ακολουθητέα διαδικασία καταγγελίας και διενέργειας ΕΔΕ, ώστε να διευκολυνθεί η επίλυση του όποιου προβλήματος αποτελεσματικά και ουσιαστικά:
Η/Ο εργαζόμενη/ος που υφίσταται σεξουαλική παρενόχληση ή ο/η μάρτυρας του περιστατικού μπορεί να απευθυνθεί προς αρωγή, κατά μόνας ή με συνοδεία (φιλικό πρόσωπο, συνάδελφος/φισσα):
(α) στον/στην προϊσταμένη του Τμήματος κοινωνικής πολιτικής και ισότητας των φύλων (Διεύθυνση Κοινωνικής Αλληλεγγύης) στην οποία λειτουργεί το νέο Συμβουλευτικό Κέντρο για Γυναίκες, το οποίο στελεχώνεται με κοινωνικούς επιστήμονες (κοινωνική λειτουργό ή ψυχολόγο) εξειδικευμένους στα θέματα ισότητας (έργο ΕΣΠΑ)
(β) στην τηλεφωνική Γραμμή SOS15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής (Πρωτόκολλο Συνεργασίας με τον Δήμο)
(γ) στον Συνήγορο του Πολίτη
Τέλος, γραπτή καταγγελία (είτε από τον ίδιο, είτε από τρίτο) απευθύνεται, όταν αφορά σε καταγγελλόμενο/η υπάλληλο, με εμπιστευτικό πρωτόκολλο στον Δήμαρχο, ο οποίος διατάσσει ΕΔΕ, την οποίαν αναθέτει σε ανώτερο υπηρεσιακό στέλεχος του δήμου ίδιου φύλου με το πρόσωπο που
καταγγέλλεται σε εύλογο χρονικό διάστημα, και όταν αφορά σε καταγγελλόμενο/η αιρετό/ή, στον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

3. Επόμενα Βήματα – Συνεργασίες
Προβλέπονται συνεργασίες με αρμόδιους θεσμικούς φορείς, όπως η Γενική Γραμματεία Δημογραφικής Πολιτικής, Οικογένειας και Ισότητας των Φύλων:
Ο αρμόδιος κυβερνητικός φορέας για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της
έμφυλης βίας. Προτείνεται επιπλέον σύναψη πρωτοκόλλου συνεργασίας για την πληροφόρηση και υποστήριξη σεξουαλικής παρενόχλησης θυμάτων από τον Δήμο Αθηναίων από τις εξειδικευμένες δομές της Γενικής Γραμματείας:
(α) Τηλεφωνική Γραμμή SOS15900 και
(β) Δύο Συμβουλευτικά Κέντρα για τη βία στην Αθήνα (Εξάρχεια και Σύνταγμα).
Άλλος ένας φορέας που προτείνεται για συνεργασία είναι και ο Συνήγορος του Πολίτη/Τομέας Ίσης Μεταχείρισης. Ο αρμόδιος θεσμικός φορέας για την παρακολούθηση και προώθηση της εφαρμογής, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης στο χώρο εργασίας συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης (διάκριση λόγω φύλου) σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.
Τέλος, προτείνεται συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) με στόχο την υλοποίηση επιμορφωτικών σεμιναρίων για την πρόληψη και καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης, τον χειρισμό πειθαρχικών υποθέσεων σεξουαλικής παρενόχλησης και ευαισθητοποίηση σε θέματα στάσεων και αντιλήψεων στους/στις υπαλλήλους του Δήμου Αθηναίων.

Ωστόσο, προτείνεται και η συνεργασία με τους φορείς και τις υπηρεσίες του ίδιου του Δήμου, για τα παρακάτω:
Συμμετοχή στην καμπάνια “Μηδενική Ανοχή” για την ευαισθητοποίηση των εργαζομένων και του κοινού που έρχεται στους χώρους του δήμου. Διάδοση ενημερωτικού υλικού για εργαζόμενους και το ευρύ κοινό. Ανάληψη της καμπάνιας προς το ευρύ κοινό του Δήμου Αθηναίων για “Μηδενική Ανοχή” και για προτροπή σε καταγγελίες.
4. Μελέτη συλλογής και καταγραφής στοιχείων
Σε ετήσια βάση προτείνεται η αποτίμηση των δράσεων, για την ενδεχόμενη αναπροσαρμογή του πλάνου, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό. Η αξιολόγηση γίνεται σε συνεργασία με επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς και

βασίζεται σε διεξοδική μελέτη της κατάστασης μέσα στο Δήμο (έκταση του φαινομένου, οργανωτικοί και διοικητικοί παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση της παρενόχλησης, αποτελεσματικότητα των δράσεων πρόληψης).
Κατόπιν των ανωτέρω, το Δημοτικό Συμβούλιο Νέας Ιωνίας καλείται να ψηφίσει και να εγκρίνει την ολοκληρωμένη πρόταση που έφερε ο Δήμος Αθηναίων και περιλαμβάνει τα προαναφερθέντα σημεία:
1. ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ,
2. ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΚΑΙ
3. ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ-ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ.
Επισυνάπτονται για τις προτάσεις τα σχέδια που προτείνεται να ενσωματωθούν στη σχετική νομοθεσία στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας, της οποίας θα ηγηθεί η ΚΕΔΕ μαζί με τα αρμόδια Υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας, προκειμένου να αλλάξει ο σημερινός Νόμος.

Για την Παράταξη «Δημιουργία Αλληλεγγύη»
Ο επικεφαλής Παναγιώτης Μανούρης

Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι

Καναβός Μιλτιάδης, Τσομπάνογλου Φώτιος., Λάμπρου Χαράλαμπος, Λαζαρίδης Ιωάννης, Κλάρα Αναστασία., Παπαμαργαρίτης Ευθύμιος, Σκευοφύλαξ Σωτήριος, Αναμουρλόγλου Χρήστος, Τσιακαλάκης Γεώργιος, Αγγελακοπούλου Αναστασία, Στέφας Γεώργιος, Ναϊσίδου Σοφία, Κουλουριώτη Μαρία Ελισάβετ.